Wandelroute 30. Burmaniapad (Foswert-Zeedijk)

Afstand: 10,8 km
Duur: 2 uur
Ondergrond: De wandelroute gaat over verharde paden en wegen. km
Honden: Op particulier terrein, de wandelpaden over landbouwgrond zijn honden niet toegestaan.
Geopend: januari t/m december

Terp Hegebeintum

Bijzondere historische info
De geschiedenis van gemeente Ferwerderadeel wordt gekenmerkt door de strijd tegen het water. De terpen die zes eeuwen voor Christus werden gebouwd, vinden in Ferwerderadeel een hoogtepunt. Daar staat de hoogste terp van Nederland. De terp is ooit afgegraven, maar werd in 1997 weer gereconstrueerd en teruggebracht naar de oorspronkelijke hoogte van negen meter.
De wandeling voert u over een deel van het Burmaniapad. Dit pad is vernoemd naar de familie Burmania die de Burmaniavaart heeft gegraven. De adellijke familie heeft grote invloed gehad op de geschiedenis van deze regio. Aan de vaart lag vroeger een Benedictijns klooster. De wandeling start bij het kloosterterrein waar het klooster Foswert stond. De geschiedenis vertelt dat het klooster omstreeks 860 op Ameland gebouwd is. Ongeveer een eeuw later zou het naar Ferwert zijn verplaatst omdat de bewoners dikwijls werden overvallen door zeerovers.

De bewonersgeschiedenis van het gebied rond Ferwert voert terug naar ca 500 voor Christus. In die tijd beschermde het volk zich tegen de zee door gebruik te maken van de natuurlijke hoogten in het land: de kwelderruggen. Een kwelder is landschap buiten de dijk dat bij gemiddeld hoog water niet meer onderloopt. In tijden dat het kwelderlandschap wel onderloopt, blijft er bij het terugtrekken van de zee een klein laagje modder liggen. Op deze manier wordt het land telkens een beetje verhoogd. Die natuurlijke verhogingen werden later door de mens verbouwd tot terpen. Pas zes eeuwen na Christus werden de dijken gebouwd ter bescherming van de Waddenzee. De grond in het terpenland was vruchtbaar en dat bracht rijkdom. Van de adellijke stand die toen overheerste, is nu niet veel tastbaars meer terug te vinden.

Landschapskarakteristiek
De route leidt u langs een bijzondere Fries kust karakteristiek: de terpen. In Hegebeintum kunt u zich laten informeren over de dorpsterp en de afgraving daarvan. Aan route staan aantal geschiedenisrijke gebouwen en plekken. U beleeft een unieke tocht over de landbouwgrond en landelijke wegen.


(Hegebeintum)

Foswert
Als u start op het voormalige kloosterterrein van Foswert, ziet u nog een oude een kop-hals-romp-boerderij staan. Vroeger stond daar nog een tweede, maar die is afgebroken. Het kloosterterrein heeft een bijzondere en tegelijkertijd een zekere trieste geschiedenis. In 1347 heerste pest in het klooster. Daaraan stierven zeker tweehonderd kloosterlingen. Een halve eeuw later ontstond een conflict tussen het klooster Foswert en het klooster Claerkamp van Rinsumageest. Tijdens een hevige strijd werden de kerk en de toren van Foswert in brand gestoken door de kloosterlingen van Rinsumageest. Als vergelding werden later vier mannen van Claerkamp gedood.
Tijdens de kerkelijke hervorming van de zestiende eeuw werden in Friesland de kloosters opgeheven. Het grondbezit ging in eerste instantie naar de provincie, maar die heeft later in de eerste helft van de zeventiende eeuw een deel moeten verkopen wegens geldgebrek. Het Benedictijnse klooster Foswert werd in 1580 tijdens de beeldenstorm geruïneerd en in brand gestoken. Door aanpassingen aan het netwerk is de route: 15-16-17-94-78-77-70-72-71-73-88-89-76-00, en loopt niet meer via de weilanden.

Harstastate
Door de weilanden loopt u richting Hegebeintum. Ten oosten van Hegebeintum ligt een mooie oude state: Harstastate. De state zoals u die op dit moment aanschouwt, was vroeger groter. De buitenplaats had een zijvleugel, een extra verdieping en een schoorsteen in de vorm van een koepeltje. Bioloog Jac. P. Thijsse beschreef in het Verkadealbum dat hij in 1918 wijdde aan Friesland zijn ervaring over het toelopen van de state: “.Verder wandelend kwamen we aan een oude state, Harstastate, omgeven door een vierkante gracht, hooge boomen, aan den ingang een mooie oude lindelaan met op den grond boschbloemen, o.a. Het Haarlems klokkenspel, dat je ook in Haarlemmerhout vindt.”
U kunt deze prachtige plek misschien nog het mooist ervaren als u de entree via de oude oprit bewandelt, bereikbaar vanaf de weg naar Ferwert.


(Harstastate)

In 1511 wordt de state voor het eerst in de boeken vermeld. Het huis is altijd in beheer van dezelfde familie geweest, al veranderde de familienaam door de jaren heen een aantal keren (onder meer: Aysma, Nijsten, Van Coehoorn, De schepper, Van Andringa de Kempenaer). Deze namen vindt u terug in de kerk van Hegebeintum. De familie heeft altijd een nauwe band gehad met deze kerk.
In het Fries museum is een tekening van J. Stellingwerf uit 1722 bewaard gebleven. Op de tekening staat een rechthoekig pand met een aangebouwde vleugel aan de linkerkant, beide twee verdiepingen hoog. Met vensters van kruiskozijnen en pilasters gevels van de vleugel. De state verloor in de loop der tijd haar weelderige karakter. De dubbele bouwlaag verdween, evenals de fraaie ophaalbrug. De brug is waarschijnlijk in 1762 vervangen door een dam met toegangshek. Op het landgoed bevindt zich de Harsta Hoeve, die is ingericht als hotel.

De Rijp
De weg tussen Hegebeintum en De Rijp genaamd de Vogelzangsterweg, is mogelijk afgeleid van de in 1540 genoemde landerijen met de naam “Fugeleekeren”. De Rijp is een buurtschap van het dorp Ferwert. Vroeger stond er een drietal voorname boerderijen; Jansma, Roula en Elsma. Jansma en Roula worden al genoemd in 1511 en 1544. De Roula familie was in de 17e en 18e eeuw één van voornaamste en rijkste boerenfamilies van de grietenij (gemeente) Ferwerderadeel. De Kahournsterweg is genoemd naar de boerderij de Groote Kahool. Op de achtermuur van de boerderij staan de cijfers 1783, waarschijnlijk het bouwjaar. De naam Kahool betekent koude plaats. De boerderij de Groote Kahool is gerestaureerd, maar niet meer als landbouwbedrijf in gebruik.